
Zdobyli bezpośredni dowód na rolę kobiet w tworzeniu drogich średniowiecznych manuskryptów
10 stycznia 2019, 12:02W kamieniu nazębnym z żuchwy kobiety żyjącej w średniowieczu zachowały się drobinki ultramaryny, drogiego pigmentu uzyskiwanego z lazurytu (lapis lazuli). To oznacza, że nie tylko mnisi, ale i mniszki zajmowały się przepisywaniem luksusowych iluminowanych manuskryptów. Udało się do tego dojść, bo ktoś kiedyś oblizywał pędzelek...

Nasz mózg zmienia się, gdy jako dorośli uczymy się języka obcego
19 stycznia 2024, 06:44Gdy jako dorośli uczymy się obcego języka, w naszym mózgu zachodzą istotne zmiany w połączeniach pomiędzy kluczowymi regionami odpowiedzialnymi za komunikację słowną, dowiedli naukowcy z Instytutu Ludzkiego Poznania i Nauk o Mózgu. Uczeni zorganizowali intensywny kurs nauki języka niemieckiego dla arabskojęzycznych uchodźców z Syrii, a jego częścią były badania mózgów uczestników kursu za pomocą rezonansu magnetycznego (MRI).

Odczytano pierwsze ludzkie genomy z czasów zielonej Sahary
3 kwietnia 2025, 06:40Obecnie Sahara to jeden z najbardziej suchych regionów naszej planety. Jednak nie zawsze tak było. W okresie wilgotnym, który miał miejsce 14 500 – 5000 lat temu, Sahara była zieloną sawanną. W takich warunkach DNA rzadko zostaje zachowane, więc mamy ograniczone informacje o historii genetycznej i demograficznej tego regionu. Jednak międzynarodowemu zespołowi naukowemu udało się pozyskać DNA z naturalnie zmumifikowanych szczątków dwóch kobiet sprzed 7000 lat, które zachowały się w kolebie skalnej Takarkori w południowo-zachodniej Libii.

Więcej CO2 to... niższe plony
30 listopada 2012, 19:33Zwiększona emisja dwutlenku węgla powoduje co prawda globalne ocieplenie, ale, jak argumentują niektórzy, będzie to korzystne dla roślin, które wykorzystują węgiel w procesach życiowych. Możemy więc spodziewać się większych plonów roślin uprawnych. Niestety, okazuje się, że intuicja tutaj zawodzi.

Naukowcy opisali ofiarę ataku rekina sprzed 3 tys. lat
24 czerwca 2021, 12:24Międzynarodowy zespół naukowców opisał ofiarę ataku rekina sprzed 3 tys. lat. Autorzy publikacji z Journal of Archaeological Science: Reports podkreślają, że szczątki kostne ze stanowiska Tsukumo z Okayamy ze śladami licznych urazów stanowią najstarszy bezpośredni dowód ataku rekina na człowieka; dotąd za najstarszy uznawano przypadek, do którego doszło ok. 1000 r. n.e. Posługując się różnymi metodami, ekipa odtworzyła przebieg zdarzeń.

Nietoperze w ciągu kilku minut zwiększają tętno z 6 do 900 uderzeń na minutę
11 lipca 2024, 08:50Po raz pierwszy naukowcom udało się przez dłuższy czas mierzyć tętno dziko żyjących nietoperzy. Dokonali tego uczeni z Instytutu Zachowania Zwierząt im. Maxa Plancka, Uniwersytetu w Konstancji, Szwajcarskiego Instytutu Badań nad Śniegiem i Lawinami oraz Uniwersytetu we Freiburgu. Przez kilka dni odnotowywali tempo uderzeń serca samców z gatunku borowiec wielki. To pozwoli lepiej zrozumieć, jak nietoperze zużywają energię w ciągu doby i jak zmienia się to w ciągu roku.
Przeciąganie liny w mikroświecie
20 marca 2008, 10:11System transportujący w komórkach substancje odżywcze przypomina bardziej przeciąganie liny niż drogę szybkiego ruchu. Do takich zaskakujących wniosków doszli badacze z niemieckiego Instytutu Maksa Plancka, którzy przeprowadzili komputerowe symulacje działania takiego systemu.

Patyczaki same produkują sobie bakteryjne enzymy
31 maja 2016, 16:17Straszyki wytwarzają bakteryjne enzymy (pektynazy) rozkładające roślinne ściany komórkowe.

Ryugu – przybysz z odległych krańców Układu Słonecznego
4 listopada 2022, 09:27Przed dwoma laty japońska sonda Hayabusa 2 przywiozła na Ziemię próbki asteroidy Ryugu. Międzynarodowy zespół naukowcy opisał właśnie szczegółowy skład asteroidy. Z ich badań wynika, że Ryugu nie powstała w miejscu, w którym sonda pobrała próbki. Jest przybyszem z daleka.

Superrozbłyski na Słońcu mogą powstawać nawet raz na 100 lat
18 grudnia 2024, 12:09Analiza ponad 50 000 gwiazd wykazała, że rozbłyski słoneczne mogą być setki razy potężniejsze, niż najsilniejszy rozbłysk kiedykolwiek zanotowany przez astronomów. Na łamach pisma Science badacze z Instytutu Badań Układu Słonecznego im Maxa Plancka poinformowali, że po przebadaniu 56 540 gwiazd doszli do wniosku, że każda z nich średnio co 100 lat doświadcza gigantycznego rozbłysku. Wyniki badań wskazują, że dotychczas potencjał gwiazd był niedoszacowany. Z danych zebranych przez Teleskop Keplera wynika bowiem, że gigantyczne rozbłyski mają miejsce 10-100 razy częściej niż sądzono.